Jubileusz 40-lecia Klubu Haftu „Złotych i Bursztynowych Barw" przy „Spolem" PSS w Tucholi
Klub Haftu „Złotych i Bursztynowych Barw" przy „Społem" Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Tucholi ma 40 lat. Na uroczystości jubileuszowej w Muzeum Borów Tucholskich w Tucholi w dniu 11 marca br. były gratulacje i podziękowania.
W dniu 11 marca br. w Muzeum Borów Tucholskich otwarta została też jubileuszowa wystawa Klubu Haftu „Złotych i Bursztynowych Barw" przy PSS Społem w Tucholi.
Na wystawie zaprezentowano dorobek twórczy z dawnych czasów i ten współczesny. Oprócz haftów na wystawie zobaczyć można kraszanki, plecionki, wiklinę i grafikę. Działalność klubu to systematyczna i nieustanna edukacja, to ciągłą popularyzacja sztuki ludowej Borów Tucholskich jak również promocja regionu igłą, nicią i barwami malowana.
Początki działalności klubu były następujące. Na przełomie lat 1975/1976 w Ośrodku Praktyczna Pani przy „Społem" PSS w Tucholi rozpoczął się kurs haftu II stopnia dla pracowników i członków spółdzielni. W wyniku wielkiego zainteresowania, zapału i chęci kontynuowania tego kunsztownego, artystycznego rękodzieła w 1976 r. powstał klub haftu, który przyjął nazwę Miłośników Złotych i Bursztynowych Barw. Miejscem cotygodniowych spotkań stał się ośrodek Praktyczna Pani. Przewodniczącą, instruktorką służącą fachową pomocą została Helena Grabkowska, uznana mistrzyni w zakresie haftu kaszubskiego. Hafciarki zrzeszone w klubie w swoich pracach początkowo bazowały na wzornictwie szkoły wdzydzkiej, a następnie na stworzonej przez Helenę Grabkowską szkole tucholskiej. Ten własny styl w złotej tonacji szybko zdobył uznanie etnografów. W 1983 r. Chojnicki Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego wydał drukiem Tekę Haftu Kaszubskiego Szkoły Tucholskiej. Helena Grabkowska kierowała klubem do 1983 r. Wychowała wiele twórczyń, których perfekcyjne prace wysoko cenione są przez znawców tej sztuki ludowej. W 1983 r., w 70. rocznicę urodzin i Złoty Jubileusz Pracy Twórczej Helena Grabkowska przewodnictwo klubu przekazała w ręce wówczas już znanej twórczyni ludowej Marianny Weilandt, która kieruje klubem do dzisiaj. Od momentu powstania klubu do dziś działa on pod patronatem „Społem" PSS, a jego członkinie należą do Borowiackiego Towarzystwa Kultury i Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Klub Haftu „Złotych i Bursztynowych Barw" gromadzi w swoich szeregach 25 członkiń. Od roku 1977 klub brał i bierze udział w organizowanych przez muzea, stowarzyszenia i placówki kultury konkursach na sztukę ludową , które najczęściej odbywały się i odbywają się w Chojnicach, Bydgoszczy, Linii, Lublinie oraz Toruniu. Aktualnie od około 10 lat rokrocznie hafciarki biorą udział w konkursie na haft kaszubski w Linii, zdobywając czołowe miejsca. Prace klubu prezentowane są na wystawach pokonkursowych w różnych miastach na terenie kraju (w Bydgoszczy, Toruniu, Poznaniu, Lublinie, Słupsku, Gdańsku, Człuchowie, Chojnicach, Czarnej Wodzie, Warszawie i w Tucholi). Panie uczestniczące w konkursach sztuki ludowej zostają rokrocznie nagradzane i wyróżniane, a całe środowisko tucholskich twórczyń – hafciarek uznane jest na całym Pomorzu jako zagłębie haftu kaszubskiego. Posiadają weryfikacje artystyczne upoważniające do tytułu Twórca Ludowy.
Spod igieł w ich pracowitych rękach wychodzą obrusy, bieżniki, serwety, zakładki, czepce oraz całe bogato haftowane ludowe stroje świetlicowe. W swoim dorobku hafciarki posiadają wiele nagród i wyróżnień, które zdobyły podczas tych konkursów. Zachwycająca uroda haftów toruje im drogę daleko poza regionem, stając się marką i znakiem rozpoznawczym regionu Borów Tucholskich. Artystyczne, misternie wykonane prace trafiają do muzeów, galerii, kościołów w kraju i za granicą oraz do zbiorów prywatnych w różnych krajach Europy i za oceanem. Prace członkiń klubu trafiły do zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, Muzeum Historyczno-Etnograficznego w Chojnicach oraz do muzeów w Bytowie, Gdańsku, Lublinie i Poznaniu. Prace hafciarek z Klubu Haftu „Złotych i Bursztynowych Barw" znalazły miejsce w zbiorach poza Polską: w Niemczech, Hiszpanii, Szwecji, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Brazylii, Meksyku, Kanadzie, USA, na Ukrainie, Białorusi, w Szwajcarii i Danii.
Oprócz wystaw pokonkursowych członkinie klubu biorą udział w wystawach regionalnych np. z okazji Dni Borów Tucholskich lub prezentacji gmin i powiatów. Klub wystawia swoje prace na różnego rodzaju jarmarkach i kiermaszach sztuki ludowej, m.in: w Bydgoszczy – „Jarmark Świętojański", Wdzydze Kiszewskie – „Jarmark sztuki ludowej", „Żywy Skansen" w Toruniu, „Sąsiady" w Trzebiatowie, w Tucholi : „Święto Ziemi", „Dzień Folkloru Borowiackiego" i na festynach szkolnych, na Zjazdach Kaszubów, w Żninie podczas „Jesieni na Pałukach", gminnych, powiatowych i wojewódzkich imprezach dożynkowych. W swoich kronikach zanotował między innymi takie ważne wystawy jak: „A to Polskie właśnie" w Lublinie, Białymstoku, Bukowinie Tatrzańskiej, Żukowie, Oliwie, Kobylnikach, Czarnej Wodzie, Tarnowskich Górach, Ostrowcu Świętokrzyskim oraz coroczne prezentacje podczas Europejskich Dni Kultury w Częstochowie i na poznańskim Festiwalu Przedmiotów Artystycznych.
Hafciarki zrzeszone w klubie żywo uczestniczą w życiu kulturalnym i społecznym miasta i powiatu. Wspólnie z Borowiackim Towarzystwem Kultury prowadzą działalność w zakresie upowszechniania kultury, promocji regionu i edukacji regionalnej, współpracując z administracją samorządową ( miasto i powiat), Miejską Biblioteką Publiczną, Tucholskim Ośrodkiem Kultury, Muzeum Borów Tucholskich, Tucholskim Parkiem Krajobrazowym i Lokalną Grupą Działania „Bory Tucholskie".
Klub dziękował wszystkim, którzy przyczynili się do uświetnienia obchodów jubileuszu 40-lecia. Szczególne podziękowania kierowano do Rady Nadzorczej i Zarządu „Społem" Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Tucholi za wsparcie finansowe i duchowe. Bez ich pomocy nie byłoby możliwe zrealizowanie zaplanowanych na tę okoliczność działań.
W relacji z jubileuszowej uroczystości 40-lecia Klubu, opublikowanej w „Gazecie Pomorskiej – Chojnice" w dniu 15 marca br., redaktor Janina Waszczuk napisała m.in.: „Czterdziestolecie istnienia skłania do podsumowań. Na wstępie glos zabrała szefowa klubu Marianna Weilandt . – Przy świętowaniu nie możemy zapomnieć o tych, którzy odeszli od nas, by tworzyć swój artystyczny warsztat w innym świecie na chwałę Bożą – mówiła. – Uczcijmy ich pamięć minutą ciszy.
Wioletta Chabowska z muzeum przypomniała historię klubu. Potem był czas na gratulacje. Wiele delegacji zjawiło się na uroczystości i to nie tylko z powiatu, ale i ościennych miejscowości. Hafciarki biorą udział w konkursach i to z powodzeniem. Zazwyczaj z Linii przywożą dyplomy i nagrody za zajęcie pierwszych miejsc i właśnie delegacja z tej miejscowości podkreślała, że panie z Tucholi są zawsze mile widziane i wiadomo, że z Tucholi to zawsze prace zdobędą miejsca na podium. Podkreślano, że panie są najlepszymi ambasadorkami Tucholi i burmistrz przy gratulacjach podkreślił, aby dalej tak pięknie rozsławiały Tucholę i Bory. – To prawda, że jesteście ambasadorami i cieszę się bardzo. Marianko, ty dalej tak trzymaj się w zdrowiu i pokazujcie się na wystawach. Wszystkim paniom życzę zdrowia i wytrwałości w dalszym haftowaniu – zaznaczył burmistrz. – Zawsze możecie liczyć na pomoc gminy.
Inni goście życzyli paniom z klubu tak wspaniałych dzieł, które wychodzą spod igły i życzyli przede wszystkim wytrwałości, zdrowia i dalszego tak owocnego tworzenia. Większość osób z klubu należy także do Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Na uroczystości wręczono dwie legitymacje nowym członkom. – Sztuka ludowa wpisana jest w krajobraz Borów. A szczególnie haft jest rozpoznawalny jako produkt charakterystyczny dla regionu – podkreślano na jubileuszu. – To wielki potencjał, którego można pozazdrościć Tucholi. Prace hafciarek są swoistym produktem marketingowym, a haft kaszubski szkoły tucholskiej jest znakiem rozpoznawczym Borów".
